ДАЮ 94 БАЛА Бақылау сұрақтарына жауап беріп, тапсырмаларын орындаңдар.1)өткен шақ туралы...

0 голосов
134 просмотров

ДАЮ 94 БАЛА
Бақылау сұрақтарына жауап беріп, тапсырмаларын орындаңдар.1)өткен шақ туралы айтыңдар 2)келер шаққа мысал келтіріңдер
3)" Мүсінші Мысық" әңгімесіндегі Шоқанның кім екенін білесіңдер ме?


Қазақ тiлi | 134 просмотров
Дан 1 ответ
0 голосов
Правильный ответ

1. Өткен шақ — іс-әрекет, қимылдың сөйлеп тұрған уақыттан бұрын болып өткенін білдіретін етістіктің шақтарының бір түрі.
Өткен шақ 3 топқа бөлінеді:
1) Жедел өткен шақ “-ды, -ді”, “-ты, -ті” жұрнақтары арқылы жасалып, іс-әрекеттің жуық арада ғана болып өткенін, аяқталғанын көрсетеді. Мысалы: “келдім”, “таптыңдар”.
2)Бұрынғы өткен шақ іс-әрекеттің сөз болып отырған уақыттан көп бұрын іске асқанын білдіріп, айғақты түрі есімшенің “-ған, -ген”, айғақсыз түрі көсемшенің “-п”, “-ып”, “-іп” тұлғаларындағы етістіктің тікелей жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы: “барған”, “айтқан”, “барыпты”.
3) Ауыспалы өткен шақ — іс-әрекеттің бірнеше дүркін болып өткенін білдіреді. Есімшенің “-атын, -етін”, “-йтін” формалары арқылы жасалады. Мысалы, “тыңдайтынбыз”, “көретінсіңдер”. Келер шақ іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен кейін болатынын білдіретін етістіктің бір шағы.
2. берерміз, айтпассың, жүрмек, айтпақшы, барады, оқиды